วัคซีนป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโรต้า

เชื้อไวรัสโรต้า (Rotavirus) เป็นสาเหตุสำคัญที่สุดของโรคอุจจาระร่วงในเด็กอายุน้อยกว่า 5 ปี โรคอุจจาระร่วงจากไวรัสโรต้าพบได้ทั่วโลก ทั้งในประเทศที่กำลังพัฒนาและพัฒนาแล้ว ทั้งที่มีระบบบริการสาธารณสุขที่ดี เด็กที่อายุต่ำกว่า 5 ปีเกือบทุกคนจะเคยเป็นโรคอุจจาระร่วงจากเชื้อไวรัสโรต้ามาแล้วอย่างน้อยหนึ่งครั้ง โรคนี้พบมากในช่วงที่มีอากาศหนาวเย็น โดยทั่วไปโรคจะหายได้เอง แต่ส่วนหนึ่งต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลเนื่องจากมีอาการขาดน้ำ ผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงมากหรือได้รับการรักษาที่ไม่เหมาะสม อาจเกิดภาวะช็อกถึงขั้นเสียชีวิตได้ ทั่วโลกมีผู้ป่วยที่เป็นโรคอุจจาระร่วงจากเชื้อไวรัสโรต้าประมาณปีละ 138 ล้านราย และมีเด็กที่เสียชีวิตจากการติดเชื้อไวรัสโรต้า 1,205 รายต่อวัน ซึ่งพบส่วนใหญ่ในประเทศกำลังพัฒนา

ระบาดวิทยา

โรคอุจจาระร่วงจากไวรัสโรต้า พบทั้งในประเทศที่กำ ลังพัฒนาและพัฒนาแล้ว ทั้งที่มีระบบบริการ

สาธารณสุขที่ดี เด็กที่อายุต่ำกว่า 5 ปีเกือบทุกคนจะเคยเป็นโรคอุจจาระร่วงจากเชื้อไวรัสโรต้า โดย 1 ใน 5ของเด็กที่เป็นโรคอุจจาระร่วงจากเชื้อไวรัสโรต้าต้องเข้ารักษาตัวในคลินิก เด็ก 1 ใน 50 ต้องเข้ารักษาตัวในโรงพยาบาล และเด็ก 1 ใน 206 ต้องเสียชีวิตลงด้วยเชื้อไวรัสดังกล่าว

ผู้ป่วยโรคอุจจาระร่วงจากเชื้อไวรัสโรต้าพบได้ตลอดปี พบมากในช่วงอากาศหนาวเย็น ในประเทศเขตร้อนจะพบโรคได้ตลอดทั้งปี ประเทศไทยพบโรคนี้มากในเดือนธันวาคมถึงเดือนมีนาคม อายุที่พบบ่อยที่สุดคือ 6เดือนถึง 2 ปี ในประเทศกำลังพัฒนาพบโรคนี้ ในเด็กที่อายุน้อยกว่าประเทศที่พัฒนาแล้ว

ภาวะแทรกซ้อน

ในรายที่เป็นรุนแรง จะมีภาวะขาดน้ำรุนแรง อาจทำให้เกิดภาวะพร่องเอนไซม์แลกเตสทำให้ย่อยนมไม่ได้เป็นเหตุให้มีอาการท้องเดินเรื้อรังได้ ในผู้ป่วยที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องอาจมีอาการรุนแรงและเรื้อรังหรือมีการติดเชื้อนอกระบบทางเดินอาหารได้ นอกจากนี้อาจพบเอนไซม์ของตับสูงขึ้น มีรายงานการติดเชื้อไวรัสโรต้าร่วมกับการติดเชื้อทางเดินหายใจ necrotizing enterocolitis ในทารกฝีในตับ กล้ามเนื้ออักเสบ โรคคาวาซากิ ภาวะชัก เยื่อหุ้มสมองและสมองอักเสบ

การป้องกัน

การป้องกันสามารถทำได้โดยการดูแลสุขอนามัยอาหารและน้ำดื่ม ควรล้างมือเป็นประจำ ควรทำความสะอาดสถานที่ ของเล่น ของใช้ และภาชนะต่างๆ หลีกเลี่ยงการพาเด็กไปในสถานที่แออัด อย่างไรก็ตามเชื้อทนทานต่อสิ่งแวดล้อมสามารถติดมือหรือติดอยู่ตามของเล่น เสื้อผ้าและของใช้ได้เป็นเวลานาน ดังนั้นการป้องกันการติดเชื้อไวรัสโรต้าจึงทำได้ไม่เต็มที่นัก วัคซีนป้องกันไวรัสโรต้าจึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่จะนำมาพิจารณาใช้แก้ปัญหา