วัคซีนในวัยรุ่น

วัคซีนในวัยรุ่น

โดย นายแพทย์ภัคนันท์ ตรงจิตการุณย์ กุมารแพทย์

วัยรุ่น หมายถึง กลุ่มอายุระหว่าง 11-25 ปี วัคซีนในวัยรุ่นส่วนใหญ่เป็นวัคซีนต่อเนื่อง ใช้สำหรับการกระตุ้นภูมิคุ้มกัน

วัยรุ่นมักมีการรวมกลุ่ม ทำกิจกรรมเป็นหมู่คณะ เมื่อมีโรคติดต่อ อาจก่อให้เกิดการแพร่กระจายเชื้อวงกว้าง ส่งผลต่อการเรียนและสังคม ดังนั้นวัคซีนในวัยรุ่นจึงมีความจำเป็น วัคซีนที่วัยรุ่นควรได้รับให้ครบถ้วน มีดังนี้

1. วัคซีนตับอักเสบบี
   1. โรคตับอักเสบบีก่อให้เกิดโรคตับอักเสบเรื้อรัง ไวรัสตับอักเสบบีติดต่อทางเลือด สารคัดหลั่งและเพศสัมพันธ์
   2. เด็กและวันรุ่นทุกคนควรฉีดครบ 3 เข็ม หากได้รับไม่ครบสามารถฉีดต่อได้ หากไม่เคยได้รับมาก่อน ต้องฉีด 3 เข็ม
2. วัคซีนหัด หัดเยอรมัน คางทูม
   1. เป็นวัคซีนชนิดเชื้อเป็น
   2. สำหรับวัยรุ่นที่ไม่เคยได้รับวัคซีนนี้ ควรได้รับวัคซีน 2 เข็ม ห่างกันอย่างน้อย 4 สัปดาห์
3. วัคซีนไข้สมองอักเสบเจอี
   1. เป็นวัคซีนจำเป็น เนื่องจากเป็นโรคประจำถิ่นที่มีความรุนแรง
   2. เป็นวัคซีนชนิดเชื้อเป็น
   3. สำหรับวัยรุ่นที่ไม่เคยได้รับวัคซีนนี้ ควรได้รับวัคซีน 2 เข็ม ห่างกันอย่างน้อย 3-12 เดือน ขึ้นกับชนิดของวัคซีน
4. วัคซีนตับอักเสบเอ
   1. ไวรัสตับอักเสบเอติดต่อทางการกิน ก่อให้เกิดโรคตับอักเสบและตับวายเฉียบพลันได้
   2. ปัจจุบันมีวัคซีนตับอักเสบเอชนิดฉีด 1 เข็ม เป็นวัคซีนชนิดเชื้อเป็น และวัคซีนฉีด 2 เข็ม ห่างกัน 6-12 เดือน เป็นวัคซีนชนิดเชื้อตาย
5. วัคซีนอีสุกอีใส
   1. โรคอีสุกอีใสในวัยรุ่นมีความรุนแรงสูง
   2. ควรฉีดวัคซีนนี้ในวัยรุ่นทุกคนที่ยังไม่เป็นโรคและไม่เคยฉีดวัคซีน
   3. โดยฉีด 2 เข็มห่างกันอย่างน้อย 3 เดือน ถ้าอายุมากกว่า 13 ปี ฉีด 2 เข็ม ห่างกันอย่างน้อย 1 เดือน
6. วัคซีนบาดทะยัก คอตีบ ไอกรน
   1. วัยรุ่นอาจสัมผัสเชื้อบาดทะยักทางบาดแผลอุบัติเหตุ
   2. แนะนำให้วัคซีนคอตีบ-ไอกรน-บาดทะยักที่อายุ 11-12 ปี และหลังจากนั้นกระตุ้นด้วยวัคซีนคอตีบ-บาดทะยัก ทุก 10 ปี
   3. หญิงตั้งครรภ์ควรได้รับวัคซีนบาดทะยัก คอตีบ ไอกรน ที่อายุครรภ์ 27-36 สัปดาห์ในทุกการตั้งครรภ์
7. วัคซีนเอชพีวี
   1. ป้องกันการเกิดหูดหงอนไก่ที่อวัยวะเพศ กล่องเสียง และป้องกันมะเร็งปากมดลูก มะเร็งอวัยวะเพศและทวารหนัก
   2. วัคซีนมีหลายชนิด คือ วัคซีนชนิด 2 และ 4 สายพันธุ์ และล่าสุดมีวัคซีนชนิด 9 สายพันธุ์
   3. แนะนำฉีดในวัยรุ่น อายุ 9-26 ปี ฉีด 3 เข็ม และในวัยรุ่นแข็งแรงดี หากเข็มแรกฉีดก่อนอายุ 15 ปี ให้ฉีด 2 เข็ม
   4. ประสิทธิภาพของวัคซีนจะสูง ในผู้ไม่เคยมีเพศสัมพันธ์หรือไม่เคยติดเชื้อมาก่อน
8. วัคซีนไข้หวัดใหญ่
   1. วัคซีนมี 2 ชนิด คือ วัคซีนชนิด 3 และ 4 สายพันธุ์
   2. แนะนำฉีดวัคซีนในวัยรุ่นทุกปี ปีละ 1 เข็ม เนื่องจากสายพันธุ์มีการเปลี่ยนแปลงทุกปี
9. วัคซีนไข้เลือดออก
   1. ฉีดได้ในผู้มีอายุ 9-45 ปี ฉีด 3 เข็ม
   2. แนะนำฉีดในผู้ที่เคยติดเชื้อไข้เลือดออกมาก่อน สำหรับผู้ไม่เคยติดเชื้อไข้เลือดออกควรตรวจเลือดก่อนการฉีดวัคซีน