ภาวะ Long Covid กับการรักษาทางแพทย์แผนจีน

ความรู้ทั่วไป, ความรู้แผนจีน   ลงวันที่

ภาวะ Long Covid กับการรักษาทางแพทย์แผนจีน

โดย แพทย์จีนธีรวุฒิ ชาญศิริเจริญกุล

ภาวะลองโควิด (Long Covid) คือสภาวะที่ร่างกายได้รับการได้รับเชื้อโควิด-19 แล้วเกิดผลกระทบกับร่างกายถึงแม้ว่าจะหายจากเชื้อโรคแล้วก็ตาม ซึ่งเกิดจากร่างกายเมื่อได้รับการติดเชื้อแล้ว ร่างกายจะสร้างเม็ดเลือดขาว ไปต่อสู้กับเชื้อโรคจึงทำให้เกิดการอักเสบภายในร่างกายได้ หรือการทานยาฆ่าเชื้อไวรัสทำให้ร่างกายทำงานหนักขึ้น อาการที่มักจะพบได้บ่อย เช่น หายใจไม่อิ่ม หายใจลำบาก  อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ นอนไม่หลับ หลงลืม

การรักษาในมุมมองของแพทย์แผนจีน เราอ้างได้จากคัมภีร์หวงตี้เน่ยจิง ซึ่งเป็นหนังสือเล่มแรกของแพทย์แผนจีน พูดไว้ว่าการป้องกัน มี 3 กรณี

  1. ยังไม่ป่วย ต้องป้องกันก่อนเกิดโรค
  2. เมื่อป่วยแล้ว รีบรักษาป้องกันไม่ให้โรครุนแรง
  3. เมื่อหายป่วยแล้ว ต้องฟื้นฟูป้องกันไม่ให้โรคกำเริบ

ซึ่งโรคโควิด -19 ในมุมมองของแพทย์แผนจีนเกิดจากพิษความชื้น “湿毒” ตำแหน่งของโรคอยู่ที่ปอด อาจจะทำให้คนไข้มีอาการ ไอมีเสมหะ ปอดอักเสบ หายใจลำบาก และความชื้นมักมีผลกับกระเพาะอาหารและม้าม ที่เป็นอวัยวะที่ไม่ชอบความชื้น ซึ่งทำหน้าที่เกี่ยวกับการย่อยอาหาร อาจจะทำให้ท้องอืด ไม่อยากอาหารได้ ซึ่งการรักษาของแพทย์แผนจีนก็คือการบำรุงเจิ้งชี่ ที่ทำหน้าที่คล้ายหน้าที่กับภูมิคุ้มกันของร่างกายให้ทำงานดีขึ้น และขับเซียชี่ เช่น ความชื้น หรือความร้อน ที่เหมือนกับเชื้อโรคในร่างกายให้ออกไป ทำให้ร่างกายกลับมาสู่สภาวะสมดุล ก็จะทำให้ร่างกายแข็งแรงเหมือนเดิม

การดูแลรักษาในทางแพทย์แผนจีนก็สามารถทำได้โดย

  1. การเสริมโภชนาการ ตนเอง ผู้ป่วยควรงดการทานอาหารทอดๆมันๆ หรืออาหารที่ย่อยยากในช่วงแรก ช่วงแรกที่หายป่วยควรทานอาหารอ่อนก่อน เช่น โจ๊ก หรือข้าวต้ม
    ซึ่งวันนี้จะมาบอกสูตรอาหารที่ใช้ช่วยบำรุงร่างกายได้ เหมาะสำหรับคนที่แข็งแรง ไม่มีโรคประจำตัวอะไร ซึ่งส่วนประกอบ
    ข้าวเหนียวขาว 100-150 กรัม
    2. หัวของต้นหอม 7-8หัว
    3. ขิง 5แว่น
    4. น้ำส้มสายชู 10-15 มิลลิลิตร

วิธีการทำ
ต้มน้ำให้เดือด นำข้าวเหนียวขาวและขิงสดที่ล้างแล้วใส่ลงไปในน้ำเดือด ต้มประมาณ 20 นาที หลังจากนั้นใส่หัวของต้นหอมลง   จากนั้นต้มต่อจนข้าวสุกและเละ จึงใส่น้ำส้มสายชูลงไป หลังจากนั้นปรุงตามใจชอบ
วิธีการรับประทาน  สัปดาห์ละ2 ครั้ง

สรรพคุณ

  • ข้าวเหนียวขาว รสหวาน ฤทธิ์อุ่น มีสรรพคุณ บำรุงชี่ของ ปอดและม้าม
  • หัวของต้นหอม  รสเผ็ด ฤทธิ์อุ่น มีสรรพคุณขับเหงื่อ และลมเย็น ป้องกันหวัด
  • ขิงสด  รสเผ็ด ฤทธิ์อุ่น มีสรรพคุณบ ารุง กระเพาะอาหาร แก้อาเจียน
  • น้ำส้มสายชูหมัก รสเปรี้ยว ขม ฤทธิ์อุ่น มีสรรพคุณช่วยในการ ไหลเวียนเลือด
  1. การฝังเข็ม สามารถมาฝังเข็มเพื่อรักษาอาการลองโควิดได้ เป็นการปรับสมดุลในร่างกาย ที่อาจจะเกิดจากการติดเชื้อได้ เพราะการเป็นลอง โควิด อาจจะทำให้ร่างกายเกิดความชื้น หรือความร้อนสะสมในร่างกาย หรืออาจจะทำให้ชี่หรือเลือดหมุนเวียนได้ไม่ดี จึงทำให้เกิดอาการอื่นๆของลองโควิดได้ เช่น เวียนศีรษะ ปวดหัว นอนไม่หลับ อ่อนเพลีย หายใจไม่เต็มอิ่ม หรือภูมิคุ้มกันในร่างกายทำงานได้ไม่ดี ซึ่งจุดฝังเข็มแต่ละจุดสามารถช่วยปรับสมดุลในร่างกายได้ เช่น จุดชวี่ชือ(LI11) ที่ช่วยลดความร้อนในร่างกายได้ หรือ เฟิงหลง ที่ช่วยลดเสมหะในร่างกายได้ (ST40) ซึ่งจุดพวกนี้สามารถฝังเข็ม หรือรมยา ช่วยลดอาการข้างเคียงที่เกิดขึ้นได้

 

Reference

  • บทบาทแพทย์แผนจีน กับการรักษาและฟื้นฟูผู้ป่วยโควิด-19 ฉบับวิชาการ

https://tcm.dtam.moph.go.th/images/2020/COVID-19/%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%9A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B9%84%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%AA_%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%A1_-%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%89%E0%B8%A2%E0%B8%A7_-_1.pdf

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติ่ม

คลินิกแพทย์แผนจีน
  • โทร 02 849 6600 ต่อ ต่อ 4018

บทความที่เกี่ยวข้อง

ถุงใต้ตาและร่องใต้ตา

ถุงใต้ตาและร่องใต้ตา (Baggy Eyelid and Tear Trough Deformity) โดย นพ. เอกชัย เลาวเลิศ   (ภาพแสดงลักษณะถุงใต้ตา และร่องใต้ตา) ถุงใต้ตาทำให้ใบหน้าดูโทรม อ่อนล้า และดูมีอายุ ไม่สดใส ร่วมกันกับการมีร่องใต้ตาที่ลึก เมื่อถ่ายรูป และยิ้ม อาจทำให้เกิดความไม่มั่นใจที่จะยิ้ม หรือแสดงสีหน้า สร้างความลำบากในการเข้าสังคม และเสียบุคลิกภาพ (ภาพแสดงลักษณะกายวิภาคการเกิดถุงใต้ตา) ถุงใต้ตาเกิดจากลักษณะเอ็นยึดใต้เบ้าตา (Orbital Retaining Ligament) และเอ็นยึดเบ้าส่วนร่องน้ำตา (Tear Trough Ligament) หย่อน (Attenuation) เห็นเป็นร่องชัด และมีถุงไขมันใต้ตาชั้นลึก (Retroseptal Fat Pad) เริ่มขยายและหย่อนตัวลง (herniation) เหนือเอ็นยึด ทำให้เห็นเป็นถุงปูดเหนือร่องใต้เบ้าตา (ภาพแสดงการแก้ไขจัดเรียงไขมันถุงใต้ตา) เพื่อให้ร่องชัดน้อยลง และเห็นถุงปูดน้อยลง สามารถแก้ไขได้โดยการสลายเอ็นยึดดังกล่าว และจัดเรียงไขมัน หรือนำออกบางส่วนเพื่อให้ระหว่างเบ้าตา และใบหน้าส่วนแก้ม (Lid-Cheek Junction) มีร่องลึกรอยต่อที่เห็นได้ชัดน้อยลง […]

GJ E-Magazine เล่มที่ 30

GJ E-Magazine ฉบับที่ 30 (เดือนมกราคม 2568) “การรักษาด้วยออกซิเจนบำบัดแรงดันสูง” คลิกที่นี่เพื่ออ่าน   ไฟล์ขนาดใหญ่สำหรับพิมพ์ : คลิกที่นี่

สมุนไพรต้านอากาศหนาว

สมุนไพรต้านอากาศหนาว พจ.รณกร โลหะฐานัส ตามตำราแพทย์จีน ความเย็น เป็นลมฟ้าอากาศหลักในฤดูหนาว ในฤดูหนาวมีโอกาสป่วยจากความเย็นได้ง่าย ถ้ารักษาความอบอุ่นของร่างกายไม่เพียงพอ เช่น อยู่ในที่มีอากาศหนาวเย็นเกินไป สวมใส่เสื้อผ้าบางเกินไป โดนฝน แช่อยู่ในน้ำเย็นนานเกินไป จะมีโอกาสเจ็บป่วยจากความเย็นได้ง่าย คุณสมบัติของความเย็นและการเกิดโรค ความเย็นชอบทำลายหยาง ความเย็นเป็นอิน ปกติลมปราณอินจะถูกควบคุมด้วยลมปราณหยาง อินเพิ่มทำให้หยางป่วย เกิดจากลมปราณอินเพิ่มขึ้นและย้อนไปข่มหยาง ลมปราณหยางไม่สามารถสร้างความอบอุ่นเป็นพลังผลักดันการทำงานของร่างกายจึงเกิดกลุ่มอาการเย็น เช่น ถ้าความเย็นมากระทบที่ส่วนนอกของร่างกายผลักดันหยางให้เข้าไปอยู่ในร่างกาย จะทำให้มีอาการกลัวหนาว เหงื่อไม่ออก ปวดศีรษะ ปวดตัว ปวดข้อ ถ้าความเย็นกระทบกระเพาะอาหาร จะทำให้ปวดเย็นในท้อง ถ่ายเหลวเป็นน้ำ ถ้าความเย็นกระทบปอด จะทำให้ไอ หอบ มีเสมหะใส ถ้าความเย็นกระทบไต จะทำให้ปวดเย็นที่เอว ปัสสาวะมาก บวมน้ำ ความเย็นทำให้หยุดนิ่ง ติดขัด เมื่อความเย็นเข้าทำลายหยาง ทำให้เลือดลมไม่ไหลเวียน เกิดการติดขัดและปวดขึ้น ถ้าให้ความอบอุ่นจะทำให้เลือดลมไหลเวียนดีขึ้น อาการปวดทุเลาลง ความเย็นทำให้หดเกร็ง เมื่อความเย็นมากระทบส่วนนอกของร่างกาย ทำให้ผิวหนังหดตัว รูขุมขนปิด เส้นลมปราณตีบตัน หยางที่ปกป้องร่างกายไม่ไหลเวียนมาที่ส่วนนอก ทำให้เป็นไข้ กลัวหนาว เหงื่อไม่ออก […]

การรักษาทางเวชศาสตร์ฟื้นฟูด้วยเลเซอร์กำลังสูง

High Power Laser Therapy การรักษาทางเวชศาสตร์ฟื้นฟูด้วยเลเซอร์กำลังสูง โดย พญ.เยาวพา ฉันทไกรวัฒน์ เลเซอร์กำลังสูง (Laser Class IV) คือคลื่นที่ถูกสังเคราะห์ให้มีความยาวคลื่นเดียว (Monochromaticity) ที่ไม่สามารถมองเห็นได้ ด้วยตาเปล่า (Invisible Light) มีกำลัง 0.5 วัตต์ขึ้นไป มีความยาวคลื่นที่สม่ำเสมอ (Directionality) มีทิศทางของคลื่นที่แน่นอน สามารถลงลึกถึงตำแหน่งที่รักษาได้ประมาณ 6 ซม. ข้อแตกต่างจากเลเซอร์ทั่วไป : ส่งพลังงานได้สูง รวดเร็ว ลงตำแหน่งที่ทำการรักษาได้ลึก ข้อดี : ผู้ป่วยไม่รู้สึกปวดขณะทำการรักษา ค่อนข้างเห็นผลได้ทันทีหลังการรักษา ใช้เวลาไม่นาน 5-10 นาทีต่อตำแหน่งที่ทำการรักษา รักษาได้ทั้งโรคเฉียบพลันไปจนถึงเรื้อรัง   ประโยชน์ของการรักษาด้วยเลเซอร์กำลังสูง กระตุ้นการทำงานของเนื้อเยื่อให้มีการซึมผ่านของของเหลวผ่านหลอดเลือดได้ดี ช่วยลดอาการบวม ช้ำ ที่ตำแหน่งของการรักษา ลดการสังเคราะห์โปรตีนที่ทำให้เกิดอาการปวด ลดการหลั่งสารที่ทำให้เกิดอาการอักเสบเฉียบพลัน กระตุ้นการซ่อมสร้างหลอดเลือด กล้ามเนื้อ เส้นเอ็น และเส้นประสาท กระตุ้นการทำงานของเม็ดเลือดขาวในกระบวนการเสริมภูมิคุ้มกัน ส่งเสริมให้มีกระบวนการหายของบาดแผล สร้างคอลลาเจน […]