ภาวะ Long Covid กับการรักษาทางแพทย์แผนจีน

ภาวะ Long Covid กับการรักษาทางแพทย์แผนจีน

โดย แพทย์จีนธีรวุฒิ ชาญศิริเจริญกุล

ภาวะลองโควิด (Long Covid) คือสภาวะที่ร่างกายได้รับการได้รับเชื้อโควิด-19 แล้วเกิดผลกระทบกับร่างกายถึงแม้ว่าจะหายจากเชื้อโรคแล้วก็ตาม ซึ่งเกิดจากร่างกายเมื่อได้รับการติดเชื้อแล้ว ร่างกายจะสร้างเม็ดเลือดขาว ไปต่อสู้กับเชื้อโรคจึงทำให้เกิดการอักเสบภายในร่างกายได้ หรือการทานยาฆ่าเชื้อไวรัสทำให้ร่างกายทำงานหนักขึ้น อาการที่มักจะพบได้บ่อย เช่น หายใจไม่อิ่ม หายใจลำบาก  อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ นอนไม่หลับ หลงลืม

การรักษาในมุมมองของแพทย์แผนจีน เราอ้างได้จากคัมภีร์หวงตี้เน่ยจิง ซึ่งเป็นหนังสือเล่มแรกของแพทย์แผนจีน พูดไว้ว่าการป้องกัน มี 3 กรณี

1. ยังไม่ป่วย ต้องป้องกันก่อนเกิดโรค
2. เมื่อป่วยแล้ว รีบรักษาป้องกันไม่ให้โรครุนแรง
3. เมื่อหายป่วยแล้ว ต้องฟื้นฟูป้องกันไม่ให้โรคกำเริบ

ซึ่งโรคโควิด -19 ในมุมมองของแพทย์แผนจีนเกิดจากพิษความชื้น “湿毒” ตำแหน่งของโรคอยู่ที่ปอด อาจจะทำให้คนไข้มีอาการ ไอมีเสมหะ ปอดอักเสบ หายใจลำบาก และความชื้นมักมีผลกับกระเพาะอาหารและม้าม ที่เป็นอวัยวะที่ไม่ชอบความชื้น ซึ่งทำหน้าที่เกี่ยวกับการย่อยอาหาร อาจจะทำให้ท้องอืด ไม่อยากอาหารได้ ซึ่งการรักษาของแพทย์แผนจีนก็คือการบำรุงเจิ้งชี่ ที่ทำหน้าที่คล้ายหน้าที่กับภูมิคุ้มกันของร่างกายให้ทำงานดีขึ้น และขับเซียชี่ เช่น ความชื้น หรือความร้อน ที่เหมือนกับเชื้อโรคในร่างกายให้ออกไป ทำให้ร่างกายกลับมาสู่สภาวะสมดุล ก็จะทำให้ร่างกายแข็งแรงเหมือนเดิม

การดูแลรักษาในทางแพทย์แผนจีนก็สามารถทำได้โดย

1. การเสริมโภชนาการ ตนเอง ผู้ป่วยควรงดการทานอาหารทอดๆมันๆ หรืออาหารที่ย่อยยากในช่วงแรก ช่วงแรกที่หายป่วยควรทานอาหารอ่อนก่อน เช่น โจ๊ก หรือข้าวต้ม
   ซึ่งวันนี้จะมาบอกสูตรอาหารที่ใช้ช่วยบำรุงร่างกายได้ เหมาะสำหรับคนที่แข็งแรง ไม่มีโรคประจำตัวอะไร ซึ่งส่วนประกอบ
   ข้าวเหนียวขาว 100-150 กรัม
   2. หัวของต้นหอม 7-8หัว
   3. ขิง 5แว่น
   4. น้ำส้มสายชู 10-15 มิลลิลิตร

วิธีการทำ
ต้มน้ำให้เดือด นำข้าวเหนียวขาวและขิงสดที่ล้างแล้วใส่ลงไปในน้ำเดือด ต้มประมาณ 20 นาที หลังจากนั้นใส่หัวของต้นหอมลง   จากนั้นต้มต่อจนข้าวสุกและเละ จึงใส่น้ำส้มสายชูลงไป หลังจากนั้นปรุงตามใจชอบ
วิธีการรับประทาน  สัปดาห์ละ2 ครั้ง

สรรพคุณ

• ข้าวเหนียวขาว รสหวาน ฤทธิ์อุ่น มีสรรพคุณ บำรุงชี่ของ ปอดและม้าม
• หัวของต้นหอม  รสเผ็ด ฤทธิ์อุ่น มีสรรพคุณขับเหงื่อ และลมเย็น ป้องกันหวัด
• ขิงสด  รสเผ็ด ฤทธิ์อุ่น มีสรรพคุณบ ารุง กระเพาะอาหาร แก้อาเจียน
• น้ำส้มสายชูหมัก รสเปรี้ยว ขม ฤทธิ์อุ่น มีสรรพคุณช่วยในการ ไหลเวียนเลือด

2. การฝังเข็ม สามารถมาฝังเข็มเพื่อรักษาอาการลองโควิดได้ เป็นการปรับสมดุลในร่างกาย ที่อาจจะเกิดจากการติดเชื้อได้ เพราะการเป็นลอง โควิด อาจจะทำให้ร่างกายเกิดความชื้น หรือความร้อนสะสมในร่างกาย หรืออาจจะทำให้ชี่หรือเลือดหมุนเวียนได้ไม่ดี จึงทำให้เกิดอาการอื่นๆของลองโควิดได้ เช่น เวียนศีรษะ ปวดหัว นอนไม่หลับ อ่อนเพลีย หายใจไม่เต็มอิ่ม หรือภูมิคุ้มกันในร่างกายทำงานได้ไม่ดี ซึ่งจุดฝังเข็มแต่ละจุดสามารถช่วยปรับสมดุลในร่างกายได้ เช่น จุดชวี่ชือ(LI11) ที่ช่วยลดความร้อนในร่างกายได้ หรือ เฟิงหลง ที่ช่วยลดเสมหะในร่างกายได้ (ST40) ซึ่งจุดพวกนี้สามารถฝังเข็ม หรือรมยา ช่วยลดอาการข้างเคียงที่เกิดขึ้นได้

Reference

• บทบาทแพทย์แผนจีน กับการรักษาและฟื้นฟูผู้ป่วยโควิด-19 ฉบับวิชาการ

https://tcm.dtam.moph.go.th/images/2020/COVID-19/%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%9A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B9%84%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%AA_%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%A1_-%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%89%E0%B8%A2%E0%B8%A7_-_1.pdf