วัคซีนรวม

วัคซีนรวม

ปัจจุบันมีโรคติดเชื้อหลายโรคที่สามารถป้องกันได้ด้วยวัคซีน ถ้าเราใช้วัคซีนเดี่ยวแยกฉีดป้องกันโรคแต่ละชนิด จะมีเด็กบางคนได้รับการฉีดวัคซีนหลายเข็มในเวลาเดียวกัน โดยเฉพาะในขวบปีแรกของชีวิต การใช้วัคซีนรวมเป็นทางเลือกหนึ่งในการแก้ปัญหาของการฉีดวัคซีนหลายๆเข็มในเวลาเดียวกัน ประโยชน์ของวัคซีนรวม นอกจากจะทำให้เด็กเจ็บตัวน้อยลง ยังทำให้สะดวก พ่อแม่ไม่ต้องเสียเวลาพาเด็กมาพบแพทย์บ่อย ลดค่าใช้จ่ายในการเดินทางลดความยุ่งยากในการจดจำ ไม่เปลืองที่ในการเก็บวัคซีนนอกจากนี้ยังทำให้มีโอกาสได้วัคซีนครบมากขึ้น อย่างไรก็ตามวัคซีนรวมยังมีข้อจำกัด ที่ต้องคำนึง

จำนวนโด๊สของวัคซีนที่ได้รับ

การใช้วัคซีนรวมอาจทำให้ได้รับวัคซีนบางชนิดมากกว่าที่แนะนำ เช่นหากใช้ DTwP+HepB 3 โด๊ส ที่อายุ2, 4 และ 6เดือน จะทำให้ได้ HepB มากเกินไป 1 โด๊สโดยหลักการแล้วแอนติเจนบางชนิด เช่น ท็อกซอยด์ของเชื้อคอตีบ และบาดทะยัก จะเกิดผลข้างเคียงมากขึ้นหากให้ฉีดจำนวนครั้งมากขึ้นหรือบ่อยขึ้น แต่แอนติเจนหรือวัคซีนชนิดอื่นๆ มักไม่มีปัญหา หากให้จำนวนโด๊สมากกว่าที่แนะนำ10 โดยเฉพาะวัคซีน Hib, IPV, และ HepB เป็นวัคซีนที่มีปฏิกิริยาต่ำอยู่แล้ว จึงมีโอกาสเกิดผลข้างเคียงต่ำแม้จะให้จำนวนโด๊สมากขึ้น

ประสิทธิภาพของวัคซีนรวมในการป้องกันโรค

ส่วนประกอบในวัคซีนชนิดหนึ่งอาจทำให้วัคซีนอีกชนิดหนึ่งสูญเสียประสิทธิภาพได้ การศึกษาที่ผ่านมาพบว่า วัคซีน DTwP สามารถรวมกับวัคซีน Hib ชนิดPRP-T และ Haemophilus b oligosaccharide conjugatevaccine (HbOC) ได้โดยไม่มีปัญหา2-5 แต่เมื่อนำวัคซีนคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรนชนิดไร้เซลล์ (DTaP) มารวมกับHib ชนิด PRP-T ทำให้ภูมิคุ้มกันต่อ Hib ลดลง อย่างไรก็ตามระดับภูมิคุ้มกันยังสูงพอที่จะป้องกันโรคได้ส่วนวัคซีนไวรัสตับอักเสบบี (HepB) เมื่อนำมารวมกับ DTaPและวัคซีนโปลิโอชนิดฉีด (IPV) พบว่าระดัภูมิคุ้มกันต่อHepB อาจลดลง แต่แม้จะลดลงยังคงมีภูมิคุ้มกันในระดับที่สูงกว่าระดับป้องกันโรคได้เป็นร้อยเท่า7 วัคซีนรวม HepAและ HepB สามารถสร้างภูมิคุ้มกันในระดับที่ไม่ต่างไปจากการให้แบบแยกเข็มกัน8 มีประโยชน์ในการฉีดเด็กโตที่ไม่มีภูมิคุ้มกันต่อทั้งสองโรค

ราคาของวัคซีนรวม

วัคซีนรวมมักมีราคาสูงขึ้นกว่าวัคซีนเดี่ยว แต่ค่าใช้จ่ายโดยรวมอาจน้อยกว่า ไม่ต้องมาพบแพทย์บ่อย และช่วยลดควมเจ็บปวดจากการที่ต้องฉีดหลายเข็มได้วัคซีนรวมที่ขึ้นทะเบียนในประเทศไทย

ความปลอดภัย

วัคซีนรวมโดยทั่วไปมีความปลอดภัยสูง อย่างไรก็ตามวัคซีนรวมบางชนิดอาจมีผลข้างเคียงมากกว่าการฉีดแยกเข็มได้