การผ่าตัด Endoscopic Discectomy และ Foraminotomy

การผ่าตัด Endoscopic Discectomy และ Foraminotomy ในภาวะหมอนรองกระดูกคอเคลื่อน (Cervical Disc Herniation/CSR)

ภาวะหมอนรองกระดูกคอเคลื่อนทับเส้นประสาท หรือที่เรียกว่า Cervical Spondylosis Radiculopathy (CSR) เป็นภาวะที่พบบ่อยในผู้ป่วยกระดูกสันหลังเสื่อม ซึ่งมีอาการปวดคอร้าวลงแขน ชา หรืออ่อนแรงตามแนวเส้นประสาทสันหลังส่วนนั้น

สาเหตุหลักมาจาก

1. หมอนรองกระดูกเคลื่อน
2. กระดูกงอกจากข้อต่อกระดูกสันหลังส่วนคอ
3. ภาวะการตีบแคบของรูประสาท

การรักษาเบื้องต้นมักเริ่มจากการใช้วิธีไม่ผ่าตัด เช่น การปรับพฤติกรรมในการใช้ชีวิตประจำวัน การทำกายภาพบำบัด การรับประทานยาแก้ปวด และยาปลายประสาท หรือการฉีดยาลดการอักเสบบริเวณเส้นประสาท แต่หากอาการไม่ดีขึ้นในระยะเวลา 12 สัปดาห์ ขึ้นไป การผ่าตัดจะเป็นทางเลือกที่เหมาะสม

แนวทางการผ่าตัด

การผ่าตัดแบบ Endoscopic Cervical Discectomy หรือ Foraminotomy เป็นแนวทางการผ่าตัดกระดูกสันหลังแบบแผลเล็ก  (Minimally invasive spine surgery) ที่มีจุดมุ่งหมายเพื่อลดแรงกดต่อเส้นประสาทโดยการใช้กล้องเอนโดสโคปผ่านแผลขนาดเล็กเพื่อเข้าถึงหมอนรองกระดูกหรือรูประสาทที่แคบลง โดยสามารถแบ่งเป็น 2 แนวทางหลัก ได้แก่:

1. Percutaneous Endoscopic Cervical Discectomy (PECD): เข้าทางด้านหลังเพื่อเอาหมอนรองกระดูกส่วนที่กดทับเส้นประสาทออก
2. Posterior Endoscopic Cervical Foraminotomy (PECF): เข้าทางด้านหลังเพื่อขยายโพรงประสาท เพื่อลดแรงกดต่อเส้นประสาท

ขอบเขตการใช้งาน

• ผู้ป่วยที่มีหมอนรองกระดูกคอเคลื่อน 1-2 ระดับ โดยไม่มีภาวะไม่มั่นคงของกระดูก
• ผู้ป่วยที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาแบบไม่ผ่าตัด
• สามารถใช้กับภาวะ foraminal stenosis หรือ soft disc herniation ได้อย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ
• มีข้อจำกัดในผู้ป่วยที่มีหินปูนเกาะหมอนรองกระดูกส่วนคอ (Disc calcification) , ภาวะกระดูกส่วนคองอผิดรูป (Cervical kyphosis) ,มีภาวะไม่มั่นคงของกระดูกคอ (Cervical instability) หรือผูป่วยทีมีอาการปวดคออย่างเดียว (Severe axial neck pain)

ประโยชน์ของการผ่าตัดแบบส่องกล้อง

1. ลดการบาดเจ็บต่อเนื้อเยื่อรอบข้าง: มีการตัดกล้ามเนื้อน้อยกว่า ลดอาการปวดหลังผ่าตัด
2. อนุรักษ์การเคลื่อนไหวของข้อ: ไม่จำเป็นต้องเชื่อมข้อกระดูก ทำให้ไม่มีผลต่อการเคลื่อนไหวของคอ
3. ลดภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัดเปิด เช่น กลืนลำบาก เสียงแหบ หรือกระดูกข้างเคียงเสื่อมเร็ว
4. ระยะเวลาพักฟื้นสั้นลง: ผู้ป่วยมักกลับบ้านได้ภายใน 1–2 วันหลังผ่าตัด
5. ผลลัพธ์การรักษาใกล้เคียงกับ ACDF (Anterior Cervical Discectomy and Fusion) ที่เป็นการผ่าตัดแบบมาตรฐานในปัจจุบัน แต่ลดค่าใช้จ่ายและผลข้างเคียงในระยะยาว

สรุป

การผ่าตัดส่องกล้องผ่านทางด้านหลังในผู้ป่วยที่มีภาวะหมอนรองกระดูกคอเคลื่อนหรือรูประสาทแคบเป็นทางเลือกที่ปลอดภัย มีประสิทธิภาพ และช่วยลดผลข้างเคียงเมื่อเทียบกับการผ่าตัดเปิดแบบดั้งเดิม อย่างไรก็ตาม การผ่าตัดลักษณะนี้ควรกระทำในศูนย์ที่มีความชำนาญและทีมศัลยแพทย์ที่ผ่านการฝึกฝนอย่างเพียงพอ ทั้งนี้รายละเอียดในเรื่องของการเลือกผู้ป่วย การใช้เครื่องมือการผ่าตัด เทคนิคการผ่าตัด อยู่ที่ความรุนแรงของโรค ร่างกายของผู้ป่วย และดุลยพินิจของแพทย์