รังสีร่วมรักษากับการรักษามะเร็ง

รังสีร่วมรักษากับการรักษามะเร็ง

โดย นพ. พิพิธ ปิตุวงศ์ (แพทย์รังสีร่วมรักษาของลำตัว)

รู้หรือไม่!!!

• รังสีแพทย์ก็ทำการรักษาผู้ป่วยเหมือนกัน
• รังสีร่วมรักษา ไม่ใช่รังสีรักษานะ
• มะเร็งบางชนิดสามารถรักษาหายได้โดยไม่ต้องผ่าตัด และ ไม่ต้องได้ยาเคมีบำบัด

———————————————————————————————————————–

มารู้จักกับแพทย์รังสีร่วมรักษากันเถอะ

แพทย์รังสีร่วมรักษาเป็นแพทย์ที่เรียนต่อเฉพาะทาง ทางด้านรังสีวินิจฉัย ซึ่งผู้ป่วยมักจะไม่ค่อยได้พบรังสีแพทย์ด้านนี้เท่าไหร่ เนื่องจากเราทำงานอยู่เบื้องหลัง ช่วยแปลผลภาพให้แพทย์เฉพาะทางด้านอื่นๆ ได้ดูแลผู้ป่วยได้ถูกต้อง แม่นยำขึ้น เราจะมีความเชี่ยวชาญในการใช้เครื่องเอกซ์เรย์ เครื่องฟลูโอโรสโคปี้ระบบดิจิตอล เครื่องอัลตราซาวด์ และ เครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์เป็นอย่างมาก ด้วยเหตุนี้จึงเกิดแพทย์เฉพาะทาง ทางรังสีลงไปอีก คือ แพทย์รังสีร่วมรักษา ที่จะใช้อุปกรณ์ทางรังสีดังกล่าว เพื่อนำทางในการรักษาผู้ป่วย โดยไม่ต้องผ่าตัด อีกทั้งมีความแม่นยำสูง และแผลเล็กนิดเดียว  เช่น การเจาะระบายหนองทางหน้าท้อง, การให้ยาเคมีบำบัดกับเส้นเลือดที่จำเพาะไปยังก้อนมะเร็ง, การรักษาภาวะหลอดเลือดผิดปกติผ่านทางสายระบายหลอดเลือดโดยไม่ต้องผ่าตัด และ การจี้ก้อนมะเร็งผ่านทางผิวหนังด้วยเข็มขนาดเล็กโดยไม่ต้องผ่าตัด เป็นต้น

รังสีร่วมรักษานะ ไม่ใช่รังสีรักษา

หลายคนมีความสับสนระหว่างแพทย์รังสีร่วมรักษา กับ แพทย์รังสีรักษา ด้วยความที่ชื่อภาษาไทยมีความคล้ายกันอย่างมาก แต่อันที่จริงการทำงานของเราต่างกันโดยสิ้นเชิง เปรียบเทียบได้ตามตารางข้างล่างนี้

มะเร็งบางชนิดสามารถรักษาหายได้โดยไม่ต้องผ่าตัด และ ไม่ต้องได้ยาเคมีบำบัด

เป็นเรื่องจริงที่มะเร็งบางชนิดสามารถรักษาได้โดยไม่ต้องผ่าตัด และ ไม่ต้องได้ยาเคมีบำบัด นั่นคือการจี้ก้อนเนื้องอกโดยใช้เข็มผ่านทางผิวหนัง ทำการรักษาโดย รังสีแพทย์ร่วมรักษา ซึ่งมักทำในมะเร็งที่ตับ ไต ตับอ่อน หรือ ปอด แต่ต้องมีขนาดไม่ใหญ่มาก และ ยังไม่กระจายไปอวัยวะอื่น

การจี้ก้อนเนื้องอกโดยใช้เข็มที่ผลิตความร้อนจากคลื่นวิทยุหรือคลื่นไมโครเวฟ สอดผ่านผิวหนังเข้าตำแหน่งเนื้องอกโดยไม่ต้องผ่าตัด จากนั้นให้กระแสไฟฟ้าหรือพลังงานคลื่นไมโครเวฟเพื่อให้เกิดความร้อนอุณหภูมิสูงรอบเข็ม เพื่อช่วยทำลายก้อนเนื้องอกในรัศมี ประมาณ 2 – 5 เซนติเมตร รอบปลายเข็ม

ข้อดีของการจี้ก้อนมะเร็งผ่านทางผิวหนังด้วยเข็มขนาดเล็กโดยไม่ต้องผ่าตัด

แผลมีขนาดเล็ก ความเสี่ยงต่ำ พักฟื้นเร็ว และ สามารถทำซ้ำได้

ขั้นตอนการตรวจ

1. ผู้ป่วยนอนราบบนเตียงในห้องตรวจ หรือ นอนในท่าที่เหมาะสม ตามที่แพทย์พิจารณา
2. แพทย์อัลตราซาวด์ หรือ เอ๊กซ์เรย์คอมพิวเตอร์ ดูตำแหน่งของบริเวณที่จะจี้ก้อนเนื้องอก
3. แพทย์ทำการฉีดยาชาบริเวณที่จะจี้ก้อนเนื้องอก
4. แพทย์สอดเข็มไปตำแหน่งก้อนเนื้องอก โดยใช้เครื่องอัลตราซาวด์ หรือ เอ๊กซ์เรย์คอมพิวเตอร์ ในการดูตำแหน่งที่เหมาะสม
5. ก่อนการจี้เนื้องอก วิสัญญีแพทย์ให้ยานอนหลับหรือยาสลบ
6. แพทย์ให้ความร้อนผ่านเข็ม
7. เมื่อเสร็จสิ้นการตรวจ แพทย์จะถอนเข็มออก และกดห้ามเลือดที่แผล จึงปิดด้วยผ้าปิดแผลสะอาด

ภาวะแทรกซ้อน

เกิดภยันตรายกับอวัยวะข้างเคียงหรือหลอดเลือด แต่พบได้น้อย โดยความเสี่ยงจะมีมากขึ้นในกรณีที่เนื้อเยื่อที่ต้องการมีเลือดไปเลี้ยงจำนวนมาก และ หากเกิดภาวะเลือดออกดังกล่าวอาจต้องรับการรักษาเพิ่มเติมโดยการอุดหลอดเลือด

จะเห็นว่าในปัจจุบันการรักษามะเร็งมีทางเลือกมากขึ้น ตามเทคโนโลยีที่พัฒนาขึ้น และมีแพทย์สหสาขาวิชา ได้แก่อายุรแพทย์, ศัลยแพทย์, รังสีแพทย์, แพทย์รังสีรักษา และ แพทย์รังสีร่วมรักษา ร่วมกันรักษาผู้ป่วย ซึ่งทางศูนย์การแพทย์กาญจนาภิเษก เล็งเห็นถึงความสำคัญในจุดนี้ จึงมีการประชุมแพทย์เป็นระยะ( multidisciplinary conference)เพื่อให้ได้การรักษาที่ดีที่สุด และ เหมาะสมที่สุดสำหรับผู้ป่วยมะเร็งแต่ละคน หากมีข้อสงสัย สามารถสอบถามได้ ที่งานรังสีเทคนิก ชั้น 2 ศูนย์การแพทย์กาญจนาภิเษก หรือ โทรสอบถามได้ที่เบอร์ 028496600 ต่อ 3155